Çevresel Kıyı Bölgeleri Konferansı (Conference of Peripheral Maritime Regions–CPMR)

a. CPMR - Kuruluş 

1973 yılında Fransa’da kurulan Avrupa Çevresel Kıyı Bölgeleri Konferansı (CPMR), 160 farklı bölgenin bir araya gelerek oluşturulduğu bir yapıdır. CPMR genel olarak toplamda 28 ülke ve 200 milyon kişiyi temsil etmektedir. Avrupa Birliği (AB) kurumları ve yerel yönetimler CPMR’ın çalışmalarını yakından incelemekte ve değerlerini geliştirebilmek amacıyla uygulanabilir projelerde birlikte çalışmaktadır.

CPMR diğer AB kurumlarından bağımsız bir kuruluştur. Bölgelerin sesi olarak işbirliği projelerinin madeni olarak kabul edilmektedir.

2013 Mart ayı itibariyle CPMR’da 6 coğrafik komisyon 159 üye bölgesiyle aktif olarak çalışmaktadır.

CPMR’da yer alan coğrafik alanların farklı ihtiyaç ve isteklerini karşılamak için kurulan coğrafik komisyonların kendine has bir organizasyonel yapısı bulunmaktadır; böylece komisyonlar kendi kimliğini tanıtabilmekte ve CPMR’ın bütünlüğüne katkı sağlayarak ortak ilgi alanlarında işbirliği yapabilmektedir.

b. CPMR – Organizasyon Yapısı
Fransa Savunma Bakanı Jean Yves Le Drian ayrıca CPMR’ın da başkanlığını yürütmektedir. Yapı olarak Başkan’ın altında Hazine, Politik Büro ve Genel Kurul yardımcı olarak yer almaktadır. Başkan’a doğrudan sorumlu olarak Coğrafik Komisyonlar, Genel Sekreter ve Çalışma Grupları bulunmaktadır. Fransa’nın Rennes ve Belçika’nın Brüksel kentlerinde yer alan Genel Sekreterlik ise CPMR Genel Sekreteri Eleni Marianou’ya bağlıdır.

Önemli!

Politik Büro: CPMR’ın danışma kurulu pozisyonunda olan Politik Büro, yılda 2 kez toplanmaktadır. Son toplantı 01.03.2013 tarihinde Yunanistan’ın Dedeağaç kentinde gerçekleştirilmiştir. Politik Büro toplantılarında CPMR’ın üst düzey konuları (bütçe, yönetim, üyelik, komisyonların faaliyetleri) görüşülmektedir.

Genel Kurul: Tüm komisyonların katıldığı CPMR Genel Kurulu yılda bir kez gerçekleşmektedir. Komisyonların Genel Kurulu ise komisyon başkanı başkanlığında yılda iki kez gerçekleştirilmektedir. Örneğin BBSRC Komisyonu Mayıs ya da Haziran ayında “Genel Oturum”, Eylül ya da Ekim ayında ise “Mini Oturum” gerçekleştirmektedir. BBSRC Yönetim Kurulunun belirlendiği Genel Kurul 26 Nisan 2013 tarihinde Ukrayna’nın Odessa kentinde gerçekleştirilmiştir.

c. CPMR – Amaç ve Hedefler

CPMR’ın aktivitelerinin 4 boyutu aşağıda yer almaktadır.

• CPMR, işbirliği projelerinin bir madeni: Geniş bir ağ olarak CPMR, üyeleri arasında işbirliği projelerinin gelişimini kolaylaştırmaktadır. Projelerin var olmasını ve faaliyete geçmesini sağlamaktadır; CPMR ayrıca doğrudan bazı projelere yatırım yapmaktadır. 
• CPMR, bölgesel çıkarların ifade edilmesinde odak nokta: Politik bir forum olarak CPMR, kıyı bölgelerinin ortak çıkarlarının açık bir şekilde belirtilmesine yardım etmektedir. Tartışma ve müzakere edebilmek amacıyla Avrupa bölgelerini bir araya getiren ilk kurum olan CPMR yıllardır gittikçe artan geniş bir dinleyici kitlesine sahiptir.
• CPMR, tekliflerin aktif kaynağı: CPMR uzmanlığı onaylamakta ve bilgiye ulaşmada ayrıcalık tanımaktadır. Üye bölgelerine ve Avrupalı partnerlerine kendi bölgeleri ile ilgili konularda net analizler sunmaktadır.
• CPMR, bölgelerin temsilci sesi: CPMR ulusal hükümetler ve Avrupalı kurumlar ile pozisyonların benimsenmesi konusunda lobi faaliyetleri gerçekleştirmektedir. AB yasaları hazırlandığında CPMR üyelerinin çıkarlarının korunmasına yönelik çalışmaktadır.

CPMR’ın genel olarak üç hedefi bulunmaktadır.

• Bölgelerin gelişimini tanıtarak bölgelerin çevresel durumunun olumsuz etkilerini sınırlamak 
• Uygulanabilir projelerde işbirlikleri ile özellikle denize yakınlık sonucunda ortaya çıkan değerleri geliştirmek 
• Diğer Avrupa kentlerinin sahip olduğu faydalardan bölgesel seviyede yararlanmak.

Küresel ekonomide, CPMR uluslararası konular olarak kabul edilen Avrupa seviyesinin ötesindeki konular ile de ilgilenmektedir. CPMR’ın bu konudaki iki amacı aşağıda yer almaktadır.

• Bölgelerin uluslararası aktivitelerine uygun hale getirilmiş AB enstrümanlarının oluşumunun önerilmesi
• Bölgelerin düşüncelerinin uluslararası platformlarda duyurulmasını sağlamak.

d. CPMR – Çalışmalar

CPMR genel olarak Avrupa Komisyonu, Avrupa Parlamentosu, Avrupa Konseyi ve Bölge Komiteleri ile lobi faaliyetleri gerçekleştirmekte olup aşağıda yer alan 5 alanda faaliyetlerini sürdürmektedir.

• Bölgesel Birleşme: Bölgesel Politika, Ulaşım
• Deniz ve Denizcilik Konuları
• Yönetim
• Sürdürülebilir Kalkınma
• Dış İşbirlikleri ve Komşuluk

CPMR denize komşu her bölgenin koşullarını daha kolay bir şekilde belirtebilmek amacıyla coğrafik komisyonlara bölünmüş olup, bu komisyonlar aracılığı ile yönetilmektedir. Her coğrafik komisyonun kendi organizasyonel yapısı bulunmaktadır, böylece komisyonlar bölgelerinin sahip olduğu spesifik kimliği tanıtabilmekte ve ortak ilgi konuları üzerinde işbirliği yapabilmektedir.

CPMR 2009 – 2010 yıllarında çalışmalarını hızlandırmıştır. 2009 yılında Denizler ve Kıyı Bölgeleri Gruplar Arası’nın (Seas and Coastal Regions Intergroup) kurulmasına katkısından sonra, CPMR bugün çalışmalarını güçlendirmekte ve önerilere katkıda bulunmaktadır. CPMR ayrıca adalar, dağlar ve seyrek nüfuslu alanlardan Avrupa Parlamentosu üyelerini bir araya getiren “Gruplar Arası 174”te de aktif olarak yer almaktadır.

2010 yılı sonunda Avrupa Komisyonu tarafından sunulan 5. Bütünleşme Raporu’nda “Tüm Avrupa Birliği Bölgeleri için Bölgesel Politika” konusunda CPMR başarıyla yer almıştır. Rapor ayrıca CPMR’ın isteğine ve coğrafik komisyonlarının doğal yapısına uygun olarak “makro-bölgeler” fikrini başlatmıştır. Ayrıca, CPMR’ın 2008 yılından itibaren duyurduğu “Bölgesel Pakt”ın prensipleri ile eşleşen “Kalkınma Anlaşması”nı kurmuştur.

CPMR, denizcilik işlerinden sorumlu AB Komisyoneri Maria Damanaki ile, Denizler ve Kıyı Bölgeleri Gruplar Arası ile de “Denizci Erasmus” ve “Vasco da Gama”nın kuruluşunda birlikte çalışmaktadır. 

CPMR bölgelerin temsilciliğini yaparak aşağıda yer alan konularda bölgelerin çıkarlarının göz önünde bulunması konusunda çalışmalar yapmaktadır.

• Avrupa’nın merkezinden olan uzaklıkları telafi etmek amacıyla ulaştırma çalışmaları 
• Özellikle denizcilik alanında bölgesel bütünlüğü güçlendirmek için araştırma ve innovasyon 
• Vatandaşlar için en temel konulardan biri ve rekabet için hayati olan istihdam ve eğitim 

CPMR’ın önem verdiği ve üzerinde yoğun olarak durduğu konular aşağıda yer almaktadır. 

• Avrupa denizcilik politikasının gelişimine doğru: CPMR aktif olarak hırslı, entegre ve sürdürülebilir Avrupa denizcilik politikasını tanıtmaktadır. Kıyı bölgelerinin tarihi, ekonomisi ve kabiliyetleri bu politikada bu bölgeleri anahtar partnerler yapmaktadır. 
• Deniz güvenliği. Güvenli ve temiz denizleri sağlayabilmek için CPMR etkin bir önleme politikasının uygulanması ve bölgelerin yer alması için lobi faaliyetleri yürütmektedir. 
• Koordineli balıkçılık yönetimi. Deniz bölgelerinin ekonomisinin öneminin yanı sıra, CPMR balıkçılığın da Ortak Balıkçılık Politikası’nda (Common Fisheries Policy – CFP) dikkate alındığından da emin olma konusunda çalışma yapmaktadır. 

CPMR; Oslo – Paris Komisyonu (Oslo & Paris Commissions – HELCOM), Helsinki Komisyonu (Hesinki Commission – HELCOM) ve Uluslararası Petrol Kirliliği Tazminat Fonları’nda (International Oil Pollution Compensation Funds – IOPC Funds) gözlemci statüsünde yer almaktadır. CPMR ayrıca 2012 yılında Johannesburg Zirvesi’nde başlatılan Sürdürülebilir Kalkınma için Bölgesel Hükümetlerin Ağı’na (Network of Regional Governments for Sustainable Development – nrg4SD) da üyedir. CPMR 2005 yılından itibaren de Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (United Nations Development Programme – UNDP) ile işbirliği yapmaktadır. 

CPMR Avrupa kıtası boyunca güçlü bölgesel uyumu savunmaktadır. Tüm Avrupa bölgelerinin dengeli bir şekilde gelişmesini ve bölgelerin rekabetçiliğini arttırmayı hedeflemektedir. CPMR ulaşım, tarım ve kırsal kalkınma, araştırma ve inovasyon, istihdam gibi yüksek etkili bölgesel politikalara odaklanmaktadır. 

Aynı zamanda CPMR Avrupa’nın denizcilik boyutunu geliştirmektedir, bütünleşik denizcilik politikasının öneminin belirtilmesi, ortak balıkçılık politikasının daha büyük bir bölgeye yayılması ve okyanuslarda artan yük trafiği ile baş edebilmek amacıyla güvenli bir denizcilik sisteminin tasarlanması yine CPMR’ın amaçları arasındadır.

CPMR için sürdürülebilir kalkınma ve çevrenin korunması ve biyo-çeşitlilik de öncelikli konulardır. CPMR özellikle enerji politikaları ve iklim değişikliğinin azaltılması ve adaptasyon ölçütleri üzerine odaklanmaktadır.

Son olarak CPMR, AB politikalarının tanımlanması ve bu politikaların tamamının ulaştırılmasında bölgelerin katılımını arttırmak için çalışmaktadır.

Önemli!
TEN-T : AB’nin ulaşım altyapısı ile ilgili olarak çalışmalar için oluşturulan Trans-European Transport Network (TEN-T) için CPMR, AB’ye 10 ulaşım koridoru sunmuştur. 
Detaylı bilgi için: http://ec.europa.eu/transport/themes/infrastructure/index_en.htm

Vasco da Gama: Avrupalı genç nüfusun denizcilik ile ilgili daha çok alanda kariyer seçebilmesi ve bu sektöre yönelebilmesi amacıyla oluşturulmuştur.

e. CPMR – Çalışma Grupları

Bölgelerin sesi olarak bölge çıkarlarının korunması amacı güden CPMR’da yer alan çalışma grupları coğrafik komisyonlar ve genel sekreterlik gibi doğrudan başkanlığa bağlı olup, farklı alanlarda faaliyet göstermektedir.

• Tarım
• İstihdam ve Eğitim
• Dış İşbirlikleri
• Enerji
• Araştırma ve İnnovasyon
• Sürdürülebilir Turizm
• TEN-T
• Aquamarina
• Vasco da Gama
• Entegre Kıyı Bölgeleri Yönetimi
• Deniz Güvenliği
• Balıkçılık

f. CPMR - Coğrafik Komisyonlar

1. Atlantik Yayı Komisyonu (Atlantic Arc Commission)

Atlantik yayı, Kuzey Denizi ve Akdeniz Komisyonları ile birlikte 1989 yılında kurulmuştur. Atlantik Yayı Komisyonu çekim merkezinin doğuya kaymasına karşılık Batı Avrupa sahilinin daha dinamik olmasını amaçlamaktadır. Komisyon aşağıda yer alan alanlarda çalışma grupları oluşturmuştur.

2. Adalar Komisyonu (Islands Commission)

CPMR’a bağlı komisyonlardan Adalar Komisyonu 1980 yılında kurulmuş olup adaların izolasyon ile aynı anlama gelmediğini ifade eden fikri savunmaktadır. Adalar Komisyonu, adalar ve adalarla ilgili konuların AB yasalarında konuşulması amacıyla düzenli olarak Avrupa Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu ile görüşmektedir.

3. Akdeniz-Arası Komisyonu (Intermediterrenean Commission)

Akdeniz-Arası Komisyonu 10 ülkeden toplam 50 bölgeyi bünyesinde bulundurmaktadır. Komisyon, bölgesel işbirliği, su, yenilenebilir enerji, denizcilik politikası, deniz ulaşımı, kültür ve sürdürülebilir turizm konularına odaklanmaktadır.

Akdeniz Komisyonu, Akdeniz’in güneyi ve Avrupa – Akdeniz diyaloğunun gelişimi üzerine odaklanmaktadır.

4. Baltık Denizi Komisyonu (Baltic Sea Commission)

Baltık Denizi Komisyonu 1996’da kurulmuştur. AB’nin genişlemesi beklentisi içerisinde, yeni üyeler ve Rusya ile işbirliğinin tanıtılması yönünde çalışmaktadır. 7 ülkeden toplam 24 bölgeyi bünyesinde bulunduran komisyon denizcilik konuları, ulaşım, çoklu yönetim enerji, balıkçılık, çevre, göçmenler, innovasyon ve turizm konularına odaklanmaktadır.

5. Kuzey Denizi Komisyonu (North Sea Commission)

Kuzey Denizi Komisyonu, denizin büyük bir ekonomik varlığa dönüşmesi üzerine çalışmaktadır. Kültür ve turizm, innovasyon ve eğitim, sürdürülebilir kalkınma, deniz kaynakları ve ulaşım alt grupları ile çalışmalarını sürdürmektedir.

6. Balkanlar ve Karadeniz Bölgesi Komisyonu (Balkans and Black Sea Commission – BBSRC)

Karadeniz ve Balkanlar Komisyonu sırasıyla 2002 ve 2003 yıllarında kurulmuştur. Yunan ve Romen bölgeleri Balkanlar ve Karadeniz’de coğrafi bir komisyonun kurulmasına öncülük etmiştir ve Balkanlar ile Karadeniz iki ayrı komisyon olarak kurulmuş olup, 2004 yılında birleşmiştir.

CPMR Balkanlar ve Karadeniz Bölgesi Komisyonu (BBSRC) 2013 Mart itibariyle Türkiye, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Hırvatistan ve Ukrayna’dan toplam 30 bölgeyi bir araya getirmektedir. Ayrıca Sırbistan, Gürcistan ve Moldova bölgeleri ile de özel partnerlikleri bulunmaktadır. 

BBSRC’nin amacı bölge yönetimleri arasındaki diyaloğu cesaretlendirmek ve işbirliği sağlamaktır. Bu bölgelerin entegrasyonunu desteklemek ve AB ile olan ilişkilerini geliştirebilmek amacı ile kurumsal bir yapı oluşturmak yine BBSRC’in hedefleri arasındadır.

Bölgeler arası işbirliğini güçlendirmek ve ulaşım, çevre ve ekonomik kalkınma gibi sektörlerde ortak projeler geliştirmek amaçları ile BBSRC, bünyesindeki bölgeler arasında barış ve uyum sağlamaktadır.

BBSRC’nin 2013 Eylül ayı itibariyle Yönetim Kurulu yapısı aşağıda yer almaktadır.

Tablo-1. CPMR BBSRC Yönetim Kurulu Yapısı

Pozisyon	Ad Soyad	Görev
Başkan	Dr. Ayhan ÖZKAN	Edirne Vali Yardımcısı
1. Başkan Yardımcısı	İsmail GÜLTEKİN	Kırklareli Vali Yardımcısı
2. Başkan Yardımcısı	Eleftheria FTAKLAKI	Notio Aigaio Bölge Konsey Üyesi
3. Başkan Yardımcısı	George SISCU	Tulcea Bölgesi Başkan Yardımcısı

 
 BBSRC, Fransa’nın Rennes şehrinde bulunan CPMR Genel Sekreterliği tarafından yönetilmektedir. 

CPMR BBSRC’nin yılda iki kez gerçekleştirdiği ve CPMR BBSRC’nin danışma kurulu niteliğinde olan CPMR BBSRC Politik Büro Toplantıları, her üye ülkenin bir asil ve bir yedek üyesini belirterek bir araya gelmekte olup, Türkiye’nin asil ve yedek üyeleri Tablo 2’de yer almaktadır.

Tablo-2. CPMR BBSRC Politik Büro Üyeleri

Pozisyon	Ad Soyad	Görev
Asil Üye	Yavuz Selim KÖŞGER	Sinop Valisi
Yedek Üye	İsmail GÜLTEKİN	Kırklareli Vali Yardımcısı

 

g. CPMR – Türkiye’de Çalışmalar

2013 Mart ayı itibariyle Türkiye’de CPMR BBSRC’ye üye olan il sayısı 7’dir. Üye olan iller ve temsilcileri Tablo-2’de belirtilmektedir.

Tablo-2. CPMR BBSRC - Türkiye Üye Listesi

Üye İl	Lider ya da Politik Temsilci	Görev
Çanakkale	Ahmet ÇINAR	Çanakkale Valisi
Edirne	Hasan DURUER	Edirne Valisi
Kırklareli	Mustafa YAMAN	Kırklareli Valisi
Sinop	Yavuz Selim KÖŞGER	Sinop Valisi
Tekirdağ	Ali YERLİKAYA	Tekirdağ Valisi
Trabzon	Dr. Recep KIZILCIK	Trabzon Valisi
Samsun	Hüseyin AKSOY	Samsun Valisi

Daha önceleri CPMR’da aktif rol almayan Türkiye, özellikle CPMR BBSRC’de 1. ve 2. Başkan Yardımcılığı pozisyonlarında 2 Türk Vali Yardımcısı’nın yer alması ile birlikte komisyonda kendini daha belirgin bir şekilde göstermeye başlamıştır. Son olarak 2012 yılı Aralık ayında Edirne Valiliği tarafından organize edilen CPMR’a yönelik ilk ulusal toplantı ile Türkiye bu organizasyon ve komisyon (BBSRC) için istekli olduğunu belirtmiştir. Edirne’de gerçekleştirilen toplantıya Türkiye’den 11 ilin temsilcisi Vali Yardımcısı düzeyinde katılım sağlamış olup, toplantıda gerçekleştirilen sunumlar ve bilgilendirme konuşmaları ile CPMR ve alt komisyon olan BBSRC üye olan ve olmayan illerin temsilcilerine net bir şekilde aktarılmıştır.

h. CPMR – Önem

1973 yılında kurulan CPMR, AB için “think tank” pozisyonunda olup, Karadeniz Sınırötesi İşbirliği Programı gibi önemli fonlarda AB’ye danışmanlık yapmaktadır. Ulaşım altyapısı olarak belirlenen “TEN-T Ağı” CPMR’ın alt birimleri olan kuruluşlar tarafından getirilen öneriler ile oluşturulmuştur.

CPMR’ın Başkanlığı’nı Fransa Savunma Bakanı Sn. Jean-Yves Le Drian yürütmektedir. Fransa Savunma Bakanı pozisyonundaki bir kişinin CPMR başkanlığını yürütmesi CPMR’ın önemini belirtmektedir.

Türkiye CPMR konusunda yakın zamanda bilinçlenmiş olup, CPMR’ın coğrafi komisyonlarındaki etkinliklerini arttırmıştır. Son dönemde Sinop’un da üye olduğu Balkanlar ve Karadeniz Bölgesi Komisyonu’nun (BBSRC) 26 Nisan 2013 tarihinde Odessa’da gerçekleştirilecek olan CPMR Genel Kurulu’nda yapılacak seçimlerde Başkanlık pozisyonu için Türkiye’den bir aday çıkmasına kesin gözüyle bakılmaktadır.

Yine Edirne ilinde 2013 yılında Teknik Ofis kuracak olup, Türkiye’deki üye olmayan iller için irtibat noktası olmayı hedeflemektedir. Odessa’daki Genel Kurul toplantısında bu konuda belirtilecek olup ofis, CPMR tarafından resmen tanınacaktır.