Sinop Ekonomi Verileri-Ağustos, 2015

Dış Ticaret Genel Görünüm (Ocak-Ağustos, 2015)

Sinop ilinin Ocak-Ağustos dönemi dış ticareti Türkiye İstatistik Kurumu’ndan (TÜİK) alınan veriler kapsamında değerlendirildiğinde ihracatta geçen yılın Ağustos ayına kıyasla pozitif gelişmenin olduğu görülmektedir. Yıl içerisindeki toplam ihracatta 2014 Ocak-Ağustos dönemine göre %32’lik azalma söz konusu iken, ithalatta ise artış devam etmektedir. 2015 yılı ilk 8 aylık dönem sonunda ulaşılan 8 milyon $ ithalat ile Sinop ilinin 2014 yılı toplam ithalatını aşmış durumdadır.

Su ürünleri sektöründeki ihracat bir önceki yıla yaklaşırken, makine ve aksamları ihracatı 1,7 milyon $ seviyesine ulaşmıştır. 2014 yılının en önemli ihracat kalemi olan örme giyim sektöründe Ocak-Ağustos dönemi itibariyle yaklaşık %70’lik düşüş görülse de 2015 yılının ihracattaki ilk 3 sektöründen biri olma konumuna gelmiştir. 

2015 yılında önceki aylarda olduğu üzere ithalatta hayvan yemi alımı ilk sıradaki yerini korumaktadır. Çin’den ithal edilen makine ve aksamları ithalatı 2014 yılı ile aynı seviyede devam etmekte, Sinop ilinde 2015 yılında ilk kez ortaya çıkan alüminyumdan eşya ithalatı ise 1,37 milyon $ ile 3. sırada yer almaktadır. 

Ülke bazında dış ticaret değerlendirildiğinde, ilk 8 ay sonunda Güney Kore’ye 2014’e göre %20 artış ile 1,9 milyon $ ihracat gerçekleştirilmiştir. 2014 Ocak-Ağustos dönemine kıyasla yaklaşık %50 azalma olmasına rağmen Almanya 1,2 milyon $ ile Sinop ilinin ihracatında ikinci, Rusya ise 1 milyon $ ile 3. sırada yer almaktadır. Hayvan yemi ithalatının gerçekleştirildiği Gürcistan ithalatta ilk sırada yer alırken, 2014 yılına göre 12 kat artışla Azerbaycan ikinci sırada, Sinop ilinin her yıl ithalat lideri ülke konumunda olan Çin ise bu yılın ilk 8 aylık dönemi sonunda %22’lik düşüş ile üçüncü sırada yer almaktadır. 

2014 Ocak-Ağustos döneminin ihracatında ilk 3 sektöründe yer alan yaş meyve ve sebze ürünlerinde 2015 yılının Ağustos ayı sonunda da düşüş devam etmektedir. Rusya-Ukrayna arasında yaşanan siyasi krizin en yoğun olarak bu sektörü etkilediği görülmektedir. İthalatta ise yine geçen yılın ilk sırasında yer alan çinko ithalatı ise bu yıl gerçekleştirilmemektedir. Hayvan yemi ithalatında ise yaklaşık 4 kat artış yaşanmaktadır.

Avrupa Birliği’nin (AB) en önemli üyelerinden Almanya-İngiltere ikilisi Sinop ihracatında 2014 yılında önemli bir konumda yer almışken, 2015 yılı ilk 8 ay sonunda bu iki ülkeye ihracatta %50 kayıp yaşanmıştır. Sinop ihracatında ön planda olan ülkelerden sadece Güney Kore’ye ihracat 2014 yılının aynı dönemine kıyasla artış göstermektedir. Geçen yılın en önemli üç ithalatçısı Çin, Kazakistan ve Rusya’ya ithalat toplamda %50 azalmış, özellikle Rusya’dan ithalatın Ağustos ayında da durmuş olması iki ülke arasındaki ticaretin azaldığına dair önemli bir gelişme olarak dikkat çekmektedir.

Dış Ticaret Performansı (Ocak-Ağustos, 2013-2015) 

2015 yılının ilk 8 aylık performansı son iki yıla kıyasla değerlendirildiğinde, yaz döneminde Sinop ilinin ihracatında artış görülmektedir. Temmuz ayında bu yılın en yüksek ihracat rakamına ulaşılsa da 2015 yılı toplam ihracatının yılsonunda 2013 ve 2014 yılları ihracatının gerisinde kalınması beklenmektedir.

İhracatın tersine ithalatta ise diğer yıllara kıylasla önemli artışlar görülmektedir. Ocak-Ağustos dönemi itibariyle 2015 yılında Sinop iline yapılan ithalat 2013 ve 2014 yıllarına göre büyük artış göstermektedir, Ağustos ayı sonu itibariyle 2014 yılı toplam ithalatı geride bırakılmıştır. 

Açılan Kapanan Firma Performansı (Ocak-Ağustos, 2013-2015)

TOBB’dan alınan verilere göre, 2015 yılı Ocak-Ağustos döneminde toplam 56 yeni işletme (şahıs ve limited) kurulmuş olup, açılan işletme sayısında 2014 ilk yarısına göre %28 düşüş görülmektedir. 

2014 yılı ilk 8 ayına kıyasla %10 artış ile Ağustos ayı sonu itibariyle 31 firmanın kapandığı görülmektedir. Her ne kadar son 2013 ve 2014 yıllarına göre daha fazla işletmenin kapandığı görülse de, Sinop ili rakamları Türkiye ortalamasının oldukça altında kalmaktadır. 

Türkiye’de açılan ve kapanan firmaları incelerken, ilin nüfus yoğunluğu ve girişimciliğin bu nüfusa göre kıyaslanmasının da göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Kurulan işletme sayısı nüfusa oranla incelendiğinde Sinop’ta 2015 yılının ilk yarısında her 3.652 kişiye 1 firma kurulmuş olup 998 olan Türkiye ortalamasının oldukça altındadır. Bu alanda İstanbul 1. sırada yer alırken, TR82 Bölgesi’nde yer alan Çankırı 48, Kastamonu 56 ve Sinop 76. sırada yer almaktadır. (Veriler TÜİK'ten alınmış olup, hesaplamalar tarafımca gerçekleştirilmiştir.)

Ocak-Ağustos dönemi itibariyle kapanan firma sayısının nüfusa oranında ise Sinop Türkiye ortalamasına göre daha iyi konumdadır. Bu açıdan her 3.394 kişide bir firmanın kapandığı Türkiye ortalamasına göre Sinop’ta bu oran her 6.598 kişide bir firma olarak belirlenmektedir. Bu açıdan Sinop Türkiye genelinde 30. sırada olup, Çankırı 27. ve Kastamonu 51. sıradadır. (Veriler TÜİK'ten alınmış olup, hesaplamalar tarafımca gerçekleştirilmiştir.)

TOBB’dan alınan verilere göre yeni kurulan şirketlerin sermayeleri incelendiğinde Sinop’ta ilk 8 ay sonunda 20 şirketin kurulduğu ve bu şirketlerin toplam sermayesinin 2,17 milyon TL olduğu görülmektedir. Kastamonu 14,6 milyon TL ile 51, Çankırı ise 9,05 milyon TL ile 65 sırada yer almaktadır. Ülke genelinde ise kurulan 44.775 şirketin toplam 8,45 milyar TL değerinde sermayeye sahiptir. Çankırı ve Kastamonu illeri kurulan şirketlerin sermaye büyüklükleri bakımından Türkiye ortalamasına göre oldukça iyi konumda olurken, Sinop ilinin son sıralarda kaldığı görülmektedir. (Veriler TOBB'dan alınmış olup, hesaplamalar tarafımca gerçekleştirilmiştir.)

Yatırım Teşvik Belgesi Performansı (Ocak-Ağustos, 2015)

2014 yılında Sinop ilinde planlanan yatırımlara ilişkin olarak hazırlanan yatırım teşvik belgesi sayısında yaşanan düşüş 2015 yılında da devam etmektedir. 2015 yılı Ocak-Ağustos döneminde Sinop ilinde toplam 4 adet yatırım teşvik belgesi hazırlanmıştır.

2014 yılının ilk 8 ayında çıkarılan toplam 5 teşvik belgesi için 154 kişilik istihdam öngörülürken, 2015 yılında ise 4 teşvik belgesinde toplam 78 kişilik istihdam hazırlanan belgelerde beyan edilmektedir.

Yıl içerisinde gerçekleştirilmesi planlanan madencilik yatırımından ötürü 2015 yılı Ocak-Ağustos döneminde hazırlanan teşvik belgelerinde beyan edilen sabit yatırım tutarı 26,1 milyon TL olup, geçen yıla göre %98 artış yaşanmaktadır.

Konut Satış Performansı (Ocak-Ağustos, 2015) 

2015 yılındaki konut satışları ilk 8 ay sonunda son iki yıla kıyasla daha yüksek oranda seyretmeye devam etmektedir. TÜİK’ten alınan verilere göre, Sinop ilinde 2015 yılı başından itibaren hızla artan konut satışları Ağustos ayında 338 konut satışı ile bu yılki en yüksek rakamına ulaşmış, Sinop ilinin son yıllardaki en yüksek konut satışına ulaştığı 2014 yıllı Temmuz ayına (346 konut) yaklaştığı görülmektedir. 2015 yılı performansının artış trendinde devam etmesi durumunda Sinop ilinde son yılların en çok konut satışının gerçekleştirildiği yıl olması beklenebilir.