Sinop Ekonomi Verileri (Ocak-Ekim, 2015)

Dış Ticaret Genel Görünüm

Ekim ayı sonu itibariyle Sinop ilinin dış ticaret verileri değerlendirildiğinde ay sonunda %3,3 oranında ihracat artışı görülmüş olsa da 2015 yılı ilk 10 ay sonunda ilin ihracatında geçen yıla kıyasla %30 azalma yaşanmıştır. İthalatta ise ay itibariyle 3,5 kat artış, yıl içerisinde ise 2014’e oranla %58,5 yükseliş görülmüştür. İlk 10 ay sonunda Sinop ilinin ihracatı 14,7 milyon $, ithalatı 8,7 milyon $ ile toplam yaklaşık 23,5 milyon $ ticaret hacmi gerçekleştirilmiştir. 

Dış ticarette lider sektörler incelendiğinde ise, Sinop ilinin Ocak-Ekim 2015 döneminde su ürünleri sektörü ihracat liderliğini sürdürmüştür. Uzak Doğu ülkelerine ihracatı gerçekleştirilen bu sektörde 4,17 milyon $ ihracat yapılmış, ancak 2014 yılı aynı dönemine göre %14 oranında azalmıştır. Avrupa ve Kafkas ülkelerine ihraç edilen makine ve aksamları ise 1,98 milyon $ ihracat ile ikinci sırada gelmiştir. Ekim ayı sonu itibariyle adi metallerin ihracatı ilk üçe girebilmiş, 1,79 milyon $ ihracat bir önceki yıla göre yaklaşık %30 artış göstermiştir.

İlk 10 ay sonunda ithalatta ise hayvan yemi 2,27 milyon $ ile ilk sırada gelmiştir. Yoğun olarak Çin’den ithal edilen makine ve aksamları ithalatı bir önceki yıla göre %15 düşüş ile 1,90 milyon $ ithalat ile ikinci sırada gelmiştir. Alüminyumdan eşya ithalatı ise bu yıl ithalatta öne çıkan sektörlerden olmuş, 2014 yılında ithalat yapılmayan bu sektörde 2015 yılı Ocak-Ekim dönemi sonunda 1,6 milyon $ ithalat gerçekleştirilmiştir.

Güney Kore, 2,49 milyon $ ihracat ile Ekim ayı sonu itibariyle 2015 yılında Sinop ilinin en önemli ihracat partneri olmaya devam etmiştir. Almanya’ya 1,58, Rusya’ya ise 1,5 milyon ihracat gerçekleştirilmiş olup, bu iki ülkeden Almanya’ya olan ihracat bir önceki yılın aynı dönemine göre %44 düşüş, Rusya’ya olan ihracatta ise yaklaşık %70 artış görülmüştür. İthalatta hayvan yemi ithalatı yapılan Gürcistan 3,32 milyon $ ile ilk sırada gelmiştir. 2014 yılına kıyasla %28 oranında azalma yaşanan Çin’den ithalat 2015 Ocak-Ekim dönemini 1,66 milyon $ ithalat ile kapatmış, Azerbaycan’dan ithalat bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık 15 kat artarak 1,66 milyon $ seviyesine gelmiştir.

2014 yılında ihracatta lider sektör olan örme giyim 2015 yılı ilk 10 ay sonunda %72 düşüş göstermiş, bu sektörde 6,1 milyon $ olan ihracat 2015 yılında 1,7 milyon $ seviyesine gerilemiştir. Su ürünleri sektöründe geçen yıl ile hemen hemen aynı performans gösterilmiş, yaş meyve ve sebze sektörü özellikle Rusya-Ukrayna geriliminden etkilenmeye devam etmiştir; 2014 yılı ilk 10 ay sonunda 2,3 milyon $ olan ithalat bu yıl 1,6 milyon $’a gerilemiştir. İthalatta makine ve aksamları ithalatı 2014 yılında olduğu üzere 2015 yılında da lider sektör olmaya devam etmiştir. Çinko ithalatı 2015 yılında tamamen durmuş olup, bu materyal yerine yıl içerisinde alüminyum ithalatına başlanmıştır. 

İhracatta ise Sinop ilinin Avrupa Birliği ülkeleri ile ticari ilişkileri zayıflamıştır. Almanya’ya ihracat ilk 10 ay sonunda %45, İngiltere’ye ise %62 azalmıştır. Bu iki ülkeye 2014 yılı Ocak-Ekim döneminde yaklaşık 4,5 milyon $ithalat gerçekleşmiş iken, bu yıl aynı döneminde bu rakam 2,1 milyon $ seviyesine inmiştir. 2014 yılında çinko ithalatı gerçekleştirilen Kazakistan’dan 2015 yılında alüminyum alınmakta olup, bu ülkeden ithalat %50 azalmıştır. Sinop ilinin Rusya’dan ithalatı 2015 yılı geneli itibariyle donmuştur, geçen yıl yaklaşık 600.000 $ ithalat yapılan bu ülkeden 2015 yılı Ocak-Ekim döneminde herhangi bir ithalatın gerçekleştirilmemesi kritiktir.

Dış Ticaret Performansı 

2015 yılının ilk 10 aylık performansı 2013-2015 yılları genelinde değerlendirildiğinde, yaz dönemi ile birlikte Sinop ilinin ihracatında artış yaşandığı, Eylül ayındaki önemli düşüşten sonra Ekim ayı sonunda tekrardan yükselişe geçtiği görülmüştür. Temmuz ayında bu yılın en yüksek ihracat rakamına ulaşılmış olup, 2015 yılı toplam ihracatının yılsonunda 2013 ve 2014 yılları ihracatının gerisinde kalması beklenmektedir.

İhracatın tersine ithalatta ise diğer yıllara kıylasla önemli artışlar devam etmiştir. Ocak-Ekim dönemi itibariyle 2015 yılında Sinop iline yapılan ithalat özellikle 2014 yılına göre büyük artış göstermiştir, Ağustos ayı sonu itibariyle 2014 yılı toplam ithalatı geride bırakılmıştır.

Açılan Kapanan Firma Performansı

TOBB’dan alınan verilere göre, 2015 yılı Ocak-Ekim döneminde toplam 72 yeni işletme (şahıs ve limited) kurulmuş olup, açılan işletme sayısında 2014 yılı aynı dönemine göre %15 azalma görülmüştür.

2014 yılı ilk 10 ayına kıyasla %4 artış ile Ekim ayı sonu itibariyle 28 firma (şahıs ve limited) kapanmıştır. Her ne kadar bir önceki yıla göre daha fazla işletmenin kapandığı görülmüş olsa da, Sinop ili rakamları Türkiye ortalamasının oldukça altında kalmıştır. 

Türkiye’de açılan ve kapanan firmaları incelerken, ilin nüfus yoğunluğu ve girişimciliğin bu nüfusa göre kıyaslanmasının da göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Kurulan işletme sayısı nüfusa oranla incelendiğinde Sinop’ta 2015 yılı Ekim ayı sonu itibariyle her 2.841 kişiye 1 firma kurulmuş olup 829 olan Türkiye ortalamasının oldukça altında kalmıştır. Bu alanda İstanbul 1. sırada yer alırken, TR82 Bölgesi’nde yer alan Çankırı 56, Kastamonu 60 ve Sinop 74. sırada yer almıştır.[1] 

Ocak-Ekim dönemi itibariyle kapanan firma sayısının nüfusa oranında ise Sinop Türkiye ortalamasına göre daha iyi konumda olmuştur. Bu açıdan her 3.056 kişide bir firmanın kapandığı Türkiye ortalamasına göre Sinop’ta bu oran her 7.305 kişide bir firma olarak hesaplanmıştır. Bu açıdan Sinop Türkiye genelinde 24. sırada olup, Çankırı 19. ve Kastamonu 50. sırada yer almıştır. [2]

TOBB’dan alınan verilere göre yeni kurulan şirketlerin sermayeleri incelendiğinde Sinop’ta ilk 10 ay sonunda 24 şirketin kurulduğu ve bu şirketlerin toplam sermayesinin 2,82 milyon TL olduğu görülmüştür. Kastamonu 16,86 milyon TL ile 57, Çankırı ise 20,64 milyon TL ile 49. sırada yer almıştır. Ülke genelinde ise yıl içerisinde kurulan 55.127 şirketin toplam 10,8 milyar TL değerinde sermayeye sahip olmuştur. Özellikle Çankırı ili kurulan şirketlerin sermaye büyüklükleri bakımından Türkiye’de ilk 10’da yer alırken, Sinop ilinin ise son sıralarda kaldığı görülmüştür. [3] 

Yatırım Teşvik Belgesi Performansı 

2014 yılında Sinop ilinde planlanan yatırımlara ilişkin olarak hazırlanan yatırım teşvik belgesi sayısında yaşanan düşüş 2015 yılında da devam etmiştir. 2015 yılının Ekim ayında Sinop ilinde herhangi bir teşvik belgesi hazırlanmamış olup, 2015 yılı Ocak-Ekim döneminde ise Sinop ilinde toplam 5 adet yatırım için teşvik belgesi oluşturulmuştur.

2014 yılının ilk 10 ayında çıkarılan toplam 7 teşvik belgesi için 304 kişilik istihdam öngörülmüş, 2015 yılının aynı periyodunda ise 5 teşvik belgesinde toplam 78 kişilik istihdam hazırlanan belgelerde beyan edilmiştir.

Yıl içerisinde gerçekleştirilmesi planlanan madencilik yatırımından ötürü 2015 yılı Ocak-Ekim döneminde hazırlanan teşvik belgelerinde beyan edilen sabit yatırım tutarı 26,98 milyon TL olup, geçen yıla göre %73 azalmıştır. 2014 yılındaki teşvik belgeleri arasında 85 milyon TL tutarındaki enerji yatırımının bulunmasından ötürü bu farkın oluştuğu da not edilmiştir.

Konut Satış Performansı

2015 yılındaki konut satışları ilk 10 ay sonunda son iki yıla kıyasla daha yüksek oranda seyretmeye devam etmiştir. TÜİK’ten alınan verilere göre, Sinop ilinde 2015 yılı başından itibaren hızla artan konut satışları Ağustos ayında 338 konut satışı ile bu yılki en yüksek rakamına ulaşmış, Eylül ayı sonunda 2014 performansından uzaklaşmış, ancak Ekim ayı ile tekrardan satışlarda artış görülmüştür. Kasım ve Aralık aylarında konut satışlarının artan bir grafik izlemesi ile birlikte 2015 yılı sonunda toplam konut satışlarının 2014 yılı verilerinin geçilmesi beklenebilir.

*2015 yılı 4. çeyrek için sadece Ekim ayı verileri mevcuttur.
[1] Veriler TÜİK’ten alınmış olup, hesaplamalar tarafımca gerçekleştirilmiştir.
[2] Veriler TÜİK’ten alınmış olup, hesaplamalar tarafımca gerçekleştirilmiştir. 

[3] Veriler TOBB’dan alınmış olup, hesaplamalar tarafımca gerçekleştirilmiştir.

What's happening in Black Sea - October, 2015

Bulgaria

• According to Bulgarian Finance Ministry, the country’s economy is expected to grow by 2.1%, 2.5% and 2.7 in 2016, 2017 and 2018, respectively.
• Kiril Domuschiev, President of the Confederation and Employers and Industrialists in Bulgaria (KRIB), expressed that Bulgarian gray economy reached 30% of the country’s economy, which makes Bulgaria ranked first in the EU in terms of gray economy. Domuschiev believes that one of the most troubled sectors in the country is tourism.
• Bulgarian National Bank (BNB) reported that foreign direct investment (FDI) in Bulgaria for January-August period was € 944.3 million. 
• Bulgarian Employment Agency announced that the country’s unemployment rate dropped to 9.2% (302,775 people) in September, which is 1.3% lower than the same month in the previous year. 
• Vladislav Goranov, Bulgarian Finance Minister mentioned that education, defense and interior ministry will take more shares in the government budget for 2016.
• The Industrial and Commercial Bank of China (ICBC) announced that they are planning to offer a great deal amount of loan, € 650 million, to Bulgarian Energy Holding (BEH) in order to use for thermal power plants.
• International Monetary Fund (IMF) declared in its latest World Economic Outlook report that Bulgarian economy is expected to grow by 1.2%in 2015 and 1.9% in 2016. 
• Bulgarian Finance Ministry expressed that debt to GDP ratio for Bulgaria remained unchanged from July as 28.4%. 
• According to the data of the Electricity System Operator (ESO), exports of Bulgarian electricity producers increased to 8.42 million MWh by the end of September 2015, which is 31.7% more than the previous year. The main electricity importer is Greece.
• World Economic Forum (WEF) announced that Bulgaria retained the 54th position in WEF’s competitiveness ranking.

Georgia

• Dmitry Kumsishvili, Georgian Economy Minister, expects the country’s economy to grow by 3% in 2015 with the support of FDIs reaching at least $ 1.7 billion. 
• Georgia is planning to get its independence in terms of energy. According to Kakha Kaladze, Georgian Energy Minister, four new hydro power plants will be built in Georgia’s Racha-Lechkumi and Lower Svaneti regions in order to replace expensive thermal power and also export energy to its neighboring countries. The project covers four hydro power plants producing 1.7 billion kW per hour and is expected to start its phase of construction in 2017. 
• National Statistics in Georgia announced that Georgian economic growth slowed to 2.8% in the first eight months of 2015, which was 6.1% in the same period last year. 
• Asian Development Bank (ADB) expressed that the Bank has established strong relationship with Georgia, which became a member in 2007. Only in 2015, ADB approved $ 75 million to assist Georgian government’s reforms on resource utilization. 

Greece

• Greek government acts negative in terms of the country’s economy. Syriza officials mentioned that they expected the economy to shrink by 1.3% this year and a return to growth could happen later in 2016.
• Valdis Dombrovskis, European Commission Vice President, mentioned that they revised their forecast on Greek economy to 2.0% from 2.5% for 2015. Although there was a life-sign for the country’s economy last year with 0.8% growth since 2008, the country slid back into recession due to the rejection of agreed reforms by Syriza. 
• According to Greek government officials, the country’s unemployment rate decreased by 0.2% to 25% in July, compared to June 2015.
• Greece’s industry output has been functioning positive, according to Greek national statistics institution ELSTAT. Greek manufacturing production increased 4.2% and electricity production rose by 4.2% while mining output declined by 6.1% in August, all compared to same month in the previous year. 

Romania

• Romania seeks to work with Chinese state on Cernavoda Nuclear Power Plant in order to develop units 3 and 4, according to Daniela Lulache, Nucleaelectrica CEO-81.3% owned by Romanian state. The project is estimated at € 6.45 billion and will be covered by the China Nuclear Power Corporation which will hold 51% of the project. 
• Portland Trust, Czech investment fund, recently borrowed € 77 million from Banca Comerciala Romana (BCR) in order to develop the Oregon Park project in Bucharest which amounts to € 102.2 million.
• According to Florin Danescu, Romanian Banking Association, Romania’s bank assets reach to 60% of the country’s GDP. 
• EKR Elektrokontakt Romania, manufacturer of cabling solutions for the automotive industry, plans to receive € 9 million state aid for an investment of € 18 million in Gorj county with creating more than 800 jobs in the country. EKR established in 1996 and has been a supplier to BMW Group, Daimler and General Motors.
• According to Romanian Ministry of Economy, the number of companies from the United States (the US) invested in Romania increased this year. The US investments in Romania reached to $ 1.3 billion and had 4.8% increase at the end of June this year, compared to previous year. The investments were mainly from wholesale and retail trade, real estate and mining with 27%, 16.8% and 12.7%, respectively. 
• Siniat Romania opened a new drywall factory in Turceni with a worth of € 50 million investment. Turceni plant, the first plant using the gypsum resulted from the gas desulphurization process from a heat plant, plans to supply ten markets in South-Eastern Europe by having 27 million m2 production capacity.
• According to the WEF Global Competitiveness Report, Romanian economy moved up to 53rd among 140 economies. 

Russia

• British-based AstraZeneca Group announced that they opened a new drug factory with a worth of $ 224 million in the Kaluga region southwest of Moscow. The company plans to reach full capacity in 2017.
• Fitch Ratings declared that it confirmed Russia’s long and short term foreign currency sovereign credit ratings as BB+ and BBB-, respectively. 
• Russian investment bank – The International Investment Bank expressed that they have managed to attract € 25 million on the Bucharest Stock Exchange to invest in Romanian companies with granting loans.
• Anton Siluanov, Russian Finance Minister, declared that the country’s GDP could decrease by 3.8% due to lower oil prices and international sanctions, but the growth will be expected for 2016 with 0.7%. 
• Russian Economy Minister Alexei Ulyukayev expressed that the Ministry expected ruble exchange rate against the dollar to be 63.5 in 2016 with 16% strengthening compared to earlier forecast.

Turkey

• Turkish President Recep Tayyip Erdogan mentioned that the opening of the third airport in Istanbul, which is expected to become one of the world’s busiest air hubs, has been delayed to the first quarter of 2018. The airport aims to handle 90 million passengers a year at first phase, 150 million when fully operational. The cost of Turkey’s biggest project estimated as € 32 billion, according to the President. 
• According to Turkey’s Central Bank, Turkey attracted $ 11.8 billion of foreign direct investment in January-August period of 2015, with 36% increase compared to the same period of 2014. 
• Hakan Cakil, Turkish Ambassador to Nigeria, expressed that Nigeria-Turkey trade volume reached to $ 2.5 billion as of December 2014. Nigeria, Turkey’s top trading partner in sub-Saharan Africa, mainly exports liquefied natural gas to the country. 
• Standard & Poor’s cut its growth forecast on Turkey to 2.8% from 3.2% for 2016. 
• Shahin Mustafayev, Azerbaijan’s Economy and Industry Minister, announced that Azerbaijan’s investments in Turkish economy will reach $ 17billion to $ 20 billion by 2020, which is just over $ 6 billion currently. Bilateral trade has been going just fine, more than 2,600 Turkish companies invested in Azerbaijan while 1,600 Azerbaijani companies are active in Turkey.
• As September 2015, the annual inflation in Turkey increased to 7.95%, which is above the government’s target of 5% for the end of year.
• Dydo Drinco, Japanese drinks firm, announced to acquire three Turkish beverage makers – including Cola Turka – with a total investment of $ 110 million.

Ukraine

• Standard & Poor’s declared that they increased Ukraine’s both foreign and local currency sovereign credit ratings to B- from SD and B- from CCC+, respectively. 
• Due to politic conflicts’ heavy impacts on the country’s economy, the World Bank has revised its projections on Ukraine’s GDP as 12% decline for 2015, which was forecasted as 7.5% earlier. 
• According to Naftogaz, Ukrainian state energy firm, the company plans to buy 2.2 billion cubic meters of Russian gas for $ 500 million in 2016. The European Bank for Reconstruction and Development also announced that they have already approved a proposal to Naftogaz to extend their loan up to$ 300 million in order to purchase the natural gas on the European market.

Sinop Ekonomi Verileri-Eylül, 2015

Dış Ticaret Genel Görünüm (Ocak-Eylül, 2015)

Ocak-Eylül dönemine ait dış ticaret verileri değerlendirildiğinde Sinop ilinin ilk 9 ay sonundaki ihracatının geçen yılın aynı dönemine oranla %33 geride kaldığı görülmüştür. İthalatta ise aynı dönemde 2014’e göre %66’lık artış olup, Ocak-Eylül 2015 dönemindeki 8,3 milyon $ ithalat tutarının 2014 yılı toplam ithalatını geride bırakmıştır. Sinop ilinin 2015 yılı ilk 9 aydaki dış ticaret hacmi 20 milyon $ seviyesini aşmış olsa da, bir önceki yıla göre toplamda %12’lik azalma yaşanmıştır. 

Sinop ilinin ihracatta lider sektörü olan su ürünlerinde Eylül ayı sonunda toplam 3,3 milyon $ ihracat ile 2014 yılı verilerinin yaklaşık %25 gerisinde kalmış, 2 milyon $ seviyesindeki makine ve aksamları ihracatı geçen yıla göre %26 artmıştır. 2014 yılında Sinop ilinin ihracattaki en önemli sektörü olan örme giyimde ise Eylül sonu itibariyle 1,7 milyon $ ihracat gerçekleştirilmiş, 2014 yılının aynı dönemine göre %66 düşüş yaşanmıştır. 

Eylül ayı sonunda da 2,28 milyon $ ithalat ile hayvan yemi alımı 2015 yılında önceki aylarda olduğu üzere ilk sıradaki yerini korumuştur. Çin’den ithal edilen makine ve aksamları ithalatı 2014 yılı ile aynı seviyede devam etmiş, Sinop ilinde 2015 yılında ilk kez ortaya çıkan alüminyumdan eşya ithalatı ise 1,53 milyon $ ile 3. sırada yer almıştır. 

Sinop ilinin en önemli ihracat partnerlerinden olan Güney Kore’ye ilk 9 ay sonunda 2,1 milyon $ ihracat gerçekleştirilmiş olup, 2014 yılı aynı dönemine göre %8 artış görülmüştür. Eylül ayı sonu itibariyle yıl içinde toplam 1,4 milyon $ ihracat ile Almanya ikinci sırada yer almış, 2014 yılına göre %50 artış ile Rusya’ya yaklaşık 1,3 milyon $ ihracat gerçekleştirilmiştir. İthalatta geçen yıla göre muazzam artış gösteren Gürcistan daha önceki aylarda olduğu gibi 3,3 milyon $ ithalat ile ilk sırada yer almıştır, yine geçen yıla göre ithalatta 14 kat artış görülen Azerbaycan ise Eylül ayı sonu itibariyle Sinop’un ikinci önemli ithalat partneri olmuştur. 2014 yılı ithalat lideri Çin’den ise Sinop iline ilk 9 ay sonunda 1,4 milyon $ ithalat gerçekleştirilmiştir.

2014 yılında ihracatta lider sektörlerden örme giyim ve su ürünleri sektörlerinde 2015 yılı Ocak-Eylül döneminde ihracatta düşüşler devam etmiştir. Rusya-Ukrayna geriliminin yavaşça azalması ile birlikte özellikle Rusya’ya ihracatta hafif iyileşmeler görülmüş, yaş meyve ve sebze ihracatında artış yaşanmıştır. İthalatta 2014 yılında öne çıkan çinko ithalatının sadece 1 yıla ait bir veri olduğu dikkat çekmektedir, 2015 yılının ilk 9 ayı sonunda bu alanda herhangi bir alım gerçekleştirilmemiştir. Ancak 2014 yılında çinko ithalatı ile Kazakistan’dan başlatılan ithalatın bu yıl farklı alanlarda devam etmesi, Sinop’un dış ticarette yeni bir partner kazanması açısından önemli olmuştur.

Avrupa Birliği’nin (AB) en önemli üyelerinden Almanya-İngiltere ikilisi Sinop ihracatında 2014 yılında önemli bir konumda yer almışken, 2015 yılı ilk 9 ay sonunda bu iki ülkeye ihracatta %50’nin üzerinde kayıp yaşanmıştır. Sinop ihracatında ön planda olan ülkelerden sadece Güney Kore’ye ihracat 2014 yılının aynı dönemine kıyasla artış göstermiştir. Rusya’ya tek yönlü dış ticarete devam edildiği görülmüştür, bu ülkeden Eylül ayı sonunda da herhangi bir ithalat gerçekleştirilmemesi Sinop ile Rusya’nın ticari ilişkileri adına olumsuz bir gelişme olarak dikkat çekmektedir. 

Dış Ticaret Performansı (Ocak-Eylül, 2013-2015)

2015 yılının ilk 9 aylık performansı 2013-2015 yılları arasında değerlendirildiğinde, yaz dönemi ile birlikte Sinop ilinin ihracatında artış yaşandığı, ancak Eylül ayı sonunda ise azaldığı görülmüştür. Temmuz ayında bu yılın en yüksek ihracat rakamına ulaşılsa da 2015 yılı toplam ihracatının yılsonunda 2013 ve 2014 yılları ihracatının gerisinde kalması beklenmektedir.

İhracatın tersine ithalatta ise diğer yıllara kıylasla önemli artışlar devam etmiştir. Ocak-Eylül dönemi itibariyle 2015 yılında Sinop iline yapılan ithalat özellikle 2014 yılına göre büyük artış göstermiştir, Ağustos ayı sonu itibariyle 2014 yılı toplam ithalatı geride bırakılmıştır.

Açılan Kapanan Firma Performansı (Ocak-Eylül, 2013-2015)

TOBB’dan alınan verilere göre, 2015 yılı Ocak-Eylül döneminde toplam 69 yeni işletme (şahıs ve limited) kurulmuş olup, açılan işletme sayısında 2014 ilk yarısına göre %17 azalmıştır.

2014 yılı ilk 9 ayına kıyasla %10 artış ile Eylül ayı sonu itibariyle 32 firma kapanmıştır. Her ne kadar 2013 ve 2014 yıllarına göre daha fazla işletmenin kapandığı görülmüş olsa da, Sinop ili rakamları Türkiye ortalamasının oldukça altında kalmıştır.

Türkiye’de açılan ve kapanan firmaları incelerken, ilin nüfus yoğunluğu ve girişimciliğin bu nüfusa göre kıyaslanmasının da göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Kurulan işletme sayısı nüfusa oranla incelendiğinde Sinop’ta 2015 yılı Eylül ayı sonu itibariyle her 2.964 kişiye 1 firma kurulmuş olup 902 olan Türkiye ortalamasının oldukça altında kalmıştır. Bu alanda İstanbul 1. sırada yer alırken, TR82 Bölgesi’nde yer alan Çankırı 50, Kastamonu 56 ve Sinop 74. sırada yer almıştır.[1]

Ocak-Eylül dönemi itibariyle kapanan firma sayısının nüfusa oranında ise Sinop Türkiye ortalamasına göre daha iyi konumda olmuştur. Bu açıdan her 3.138 kişide bir firmanın kapandığı Türkiye ortalamasına göre Sinop’ta bu oran her 6.391 kişide bir firma olarak hesaplanmıştır. Bu açıdan Sinop Türkiye genelinde 30. sırada olup, Çankırı 28. ve Kastamonu 48. sırada yer almıştır. [2]


TOBB’dan alınan verilere göre yeni kurulan şirketlerin sermayeleri incelendiğinde Sinop’ta ilk 9 ay sonunda 23 şirketin kurulduğu ve bu şirketlerin toplam sermayesinin 2,72 milyon TL olduğu görülmüştür. Kastamonu 16,8 milyon TL ile 53, Çankırı ise 19,45 milyon TL ile 49. sırada yer almıştır. Ülke genelinde ise yıl içerisinde kurulan 49.994 şirketin toplam 9,6 milyar TL değerinde sermayeye sahip olmuştur. Çankırı ve Kastamonu illeri kurulan şirketlerin sermaye büyüklükleri bakımından Türkiye ortalamasına göre oldukça iyi konumda olurken, Sinop ilinin ise son sıralarda kaldığı görülmüştür.[3]

Yatırım Teşvik Belgesi Performansı (Ocak-Eylül, 2015)

2014 yılında Sinop ilinde planlanan yatırımlara ilişkin olarak hazırlanan yatırım teşvik belgesi sayısında yaşanan düşüş 2015 yılında da devam etmiştir. 2015 yılı Ocak-Eylül döneminde Sinop ilinde toplam 5 adet yatırım teşvik belgesi hazırlanmıştır.

2014 yılının ilk 9 ayında çıkarılan toplam 7 teşvik belgesi için 304 kişilik istihdam öngörülmüş, 2015 yılında ise 5 teşvik belgesinde toplam 78 kişilik istihdam hazırlanan belgelerde beyan edilmiştir.

Yıl içerisinde gerçekleştirilmesi planlanan madencilik yatırımından ötürü 2015 yılı Ocak-Eylül döneminde hazırlanan teşvik belgelerinde beyan edilen sabit yatırım tutarı 26,98 milyon TL olup, geçen yıla göre %73 azalmıştır. 2014 yılındaki teşvik belgeleri arasında 85 milyon TL tutarındaki enerji yatırımının bulunmasından ötürü bu farkın oluştuğu da not edilmiştir.

*2014 yılı Eylül ayındaki 85 milyon TL tutarındaki enerji yatırımı grafikte yer almaktadır. 

Konut Satış Performansı (Ocak-Eylül, 2015)

2015 yılındaki konut satışları ilk 9 ay sonunda son iki yıla kıyasla daha yüksek oranda seyretmeye devam etmektedir. TÜİK’ten alınan verilere göre, Sinop ilinde 2015 yılı başından itibaren hızla artan konut satışları Ağustos ayında 338 konut satışı ile bu yılki en yüksek rakamına ulaşmış, ancak Eylül ayı sonunda 2014 performansından uzaklaşılmıştır. Ekim-Aralık döneminde konut satışlarının artan bir grafik izlemesi ile birlikte 2015 yılı sonunda toplam konut satışlarının 2014 yılı verilerinin geçilmesi beklenebilir.

[1] Veriler TÜİK’ten alınmış olup, hesaplamalar tarafımca gerçekleştirilmiştir. 

[2] Veriler TÜİK’ten alınmış olup, hesaplamalar tarafımca gerçekleştirilmiştir. 

[3] Veriler TOBB’dan alınmış olup, hesaplamalar tarafımca gerçekleştirilmiştir.

What's happening in Black Sea? - September, 2015

Bulgaria

• Bozhidar Lukarski, Bulgarian Minister of Economy expressed that the country’s debt grows by around 2-3% of the GDP every year. The country is currently facing with a problem of “grey economy”, which varies between of 15-30% according to Kiril Domuschiev, Chairperson of the Confederation of Employers and Industrialists in Bulgaria (KRIB).
• International investments are growing in Bulgaria. Copenhagen Airports has announced they will increase their planned investments in Bulgaria's Varna and Burgas airports from € 106 million to € 140 million in order to bring the airport and its facilities up to date and to deal with the constantly increasing passenger traffic.
• Bulgarian Central Bank announced that foreign direct investments in the first seven months of 2015 reached to € 907.3 million, equals to 2.1% of GDP. 
• Kaufland, German hypermarket chain, opened 54th store in Bulgaria. The company has already invested 1.2 billion Bulgarian Lev and employs around 6,000 people in the country. 
• National Statistical Institute (NSI) expressed that Bulgarian economy grew by 0.5% in the Q2 of 2015. 

Georgia

• The Asian Development Bank (ADB) has offered Georgian Government a loan of $ 75 million in order to increase savings and better use of internal resources. 
• Georgian-Russian relationship in terms of economy is getting softer. Georgian Government is delighted to express that Russian tourists has spent more than 750 million Georgian Lari in 2015. 
• Georgia’s National Statistics Department announced that foreign direct investment in the country grew by 81% in 2Q of 2015, compared to the same period of 2014. 
• In the first seven months of 2015, Georgia’s economic growth slowed to 2.6%, which was 6.2% in the same period of the previous year. 

Greece

• Moody’s has maintained its junk “Caa3” credit rating for Greek government debt, although has upgraded its outlook.
• The employment in Greece increased by 1.2% in Q2 of 2015 compared to 1Q of the year. Total unemployment in the country announced as 25.2% in June.
• Standard & Poor’s confirmed Greek long term and short term sovereign credit ratings as CCC+.

Romania

• According to Alexandru Nastase, State Secretary for Foreign Investment and Public-Private Partnership Department, foreign direct investments in Romania reached to € 2 billion in the first seven months of 2015 with 60% increase compared to the same period in last year.
• According to Deloitte, Romaina ranked as 4th most attractive market for investors.
• Skanska, Swedish real estate development and construction group, opened its second building in Bucharest with € 35 million worth investment. 
• Belgian company Sonaca is planning to invest € 84 million by 2019 in order to produce parts for the Airbus aircraft wings. 

Russia

• In the first half of 2015, foreign direct investments in Russia decreased by 46.1% compared to same period of the last year, lowered to $ 2,806 billion.
• Fitch announced that they do not have any plan to chance Russian sovereign credit rating and kept it as BBB- with a negative outlook. 

Turkey

• Fitch Ratings remained Turkey’s credit rating unchanged as BBB- as the lowest investment grade. 
• The European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) is continuing to support the agribusiness sector in Turkey with a € 50 million loan to Dogus Cay company, local tea and snacks producer. To date, the EBRD has invested over € 6 billion in Turkey through close to 160 projects in infrastructure, energy, agribusiness, industry and finance. 
• According to the Turkish Exporters Assembly (TİM), Turkey’s exports decreased by 4.9% in August, compared to the same month in 2014. Turkish exports from January to August of 2014 totaled $104.43 billion.

Ukraine

• World Bank revised Ukraine’s GDP to fall by 12% for 2015. 
• Credit rating agency S&P declared Ukraine's sovereign debt to be in "selective default" because of the war-torn nation's debt restructuring negotiations.
• The European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) is planning to provide $ 40 million to finance the expansion of the existing grain terminal at Odesa port.

Sinop Ekonomi Verileri-Ağustos, 2015

Dış Ticaret Genel Görünüm (Ocak-Ağustos, 2015)

Sinop ilinin Ocak-Ağustos dönemi dış ticareti Türkiye İstatistik Kurumu’ndan (TÜİK) alınan veriler kapsamında değerlendirildiğinde ihracatta geçen yılın Ağustos ayına kıyasla pozitif gelişmenin olduğu görülmektedir. Yıl içerisindeki toplam ihracatta 2014 Ocak-Ağustos dönemine göre %32’lik azalma söz konusu iken, ithalatta ise artış devam etmektedir. 2015 yılı ilk 8 aylık dönem sonunda ulaşılan 8 milyon $ ithalat ile Sinop ilinin 2014 yılı toplam ithalatını aşmış durumdadır.

Su ürünleri sektöründeki ihracat bir önceki yıla yaklaşırken, makine ve aksamları ihracatı 1,7 milyon $ seviyesine ulaşmıştır. 2014 yılının en önemli ihracat kalemi olan örme giyim sektöründe Ocak-Ağustos dönemi itibariyle yaklaşık %70’lik düşüş görülse de 2015 yılının ihracattaki ilk 3 sektöründen biri olma konumuna gelmiştir. 

2015 yılında önceki aylarda olduğu üzere ithalatta hayvan yemi alımı ilk sıradaki yerini korumaktadır. Çin’den ithal edilen makine ve aksamları ithalatı 2014 yılı ile aynı seviyede devam etmekte, Sinop ilinde 2015 yılında ilk kez ortaya çıkan alüminyumdan eşya ithalatı ise 1,37 milyon $ ile 3. sırada yer almaktadır. 

Ülke bazında dış ticaret değerlendirildiğinde, ilk 8 ay sonunda Güney Kore’ye 2014’e göre %20 artış ile 1,9 milyon $ ihracat gerçekleştirilmiştir. 2014 Ocak-Ağustos dönemine kıyasla yaklaşık %50 azalma olmasına rağmen Almanya 1,2 milyon $ ile Sinop ilinin ihracatında ikinci, Rusya ise 1 milyon $ ile 3. sırada yer almaktadır. Hayvan yemi ithalatının gerçekleştirildiği Gürcistan ithalatta ilk sırada yer alırken, 2014 yılına göre 12 kat artışla Azerbaycan ikinci sırada, Sinop ilinin her yıl ithalat lideri ülke konumunda olan Çin ise bu yılın ilk 8 aylık dönemi sonunda %22’lik düşüş ile üçüncü sırada yer almaktadır. 

2014 Ocak-Ağustos döneminin ihracatında ilk 3 sektöründe yer alan yaş meyve ve sebze ürünlerinde 2015 yılının Ağustos ayı sonunda da düşüş devam etmektedir. Rusya-Ukrayna arasında yaşanan siyasi krizin en yoğun olarak bu sektörü etkilediği görülmektedir. İthalatta ise yine geçen yılın ilk sırasında yer alan çinko ithalatı ise bu yıl gerçekleştirilmemektedir. Hayvan yemi ithalatında ise yaklaşık 4 kat artış yaşanmaktadır.

Avrupa Birliği’nin (AB) en önemli üyelerinden Almanya-İngiltere ikilisi Sinop ihracatında 2014 yılında önemli bir konumda yer almışken, 2015 yılı ilk 8 ay sonunda bu iki ülkeye ihracatta %50 kayıp yaşanmıştır. Sinop ihracatında ön planda olan ülkelerden sadece Güney Kore’ye ihracat 2014 yılının aynı dönemine kıyasla artış göstermektedir. Geçen yılın en önemli üç ithalatçısı Çin, Kazakistan ve Rusya’ya ithalat toplamda %50 azalmış, özellikle Rusya’dan ithalatın Ağustos ayında da durmuş olması iki ülke arasındaki ticaretin azaldığına dair önemli bir gelişme olarak dikkat çekmektedir.

Dış Ticaret Performansı (Ocak-Ağustos, 2013-2015) 

2015 yılının ilk 8 aylık performansı son iki yıla kıyasla değerlendirildiğinde, yaz döneminde Sinop ilinin ihracatında artış görülmektedir. Temmuz ayında bu yılın en yüksek ihracat rakamına ulaşılsa da 2015 yılı toplam ihracatının yılsonunda 2013 ve 2014 yılları ihracatının gerisinde kalınması beklenmektedir.

İhracatın tersine ithalatta ise diğer yıllara kıylasla önemli artışlar görülmektedir. Ocak-Ağustos dönemi itibariyle 2015 yılında Sinop iline yapılan ithalat 2013 ve 2014 yıllarına göre büyük artış göstermektedir, Ağustos ayı sonu itibariyle 2014 yılı toplam ithalatı geride bırakılmıştır. 

Açılan Kapanan Firma Performansı (Ocak-Ağustos, 2013-2015)

TOBB’dan alınan verilere göre, 2015 yılı Ocak-Ağustos döneminde toplam 56 yeni işletme (şahıs ve limited) kurulmuş olup, açılan işletme sayısında 2014 ilk yarısına göre %28 düşüş görülmektedir. 

2014 yılı ilk 8 ayına kıyasla %10 artış ile Ağustos ayı sonu itibariyle 31 firmanın kapandığı görülmektedir. Her ne kadar son 2013 ve 2014 yıllarına göre daha fazla işletmenin kapandığı görülse de, Sinop ili rakamları Türkiye ortalamasının oldukça altında kalmaktadır. 

Türkiye’de açılan ve kapanan firmaları incelerken, ilin nüfus yoğunluğu ve girişimciliğin bu nüfusa göre kıyaslanmasının da göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Kurulan işletme sayısı nüfusa oranla incelendiğinde Sinop’ta 2015 yılının ilk yarısında her 3.652 kişiye 1 firma kurulmuş olup 998 olan Türkiye ortalamasının oldukça altındadır. Bu alanda İstanbul 1. sırada yer alırken, TR82 Bölgesi’nde yer alan Çankırı 48, Kastamonu 56 ve Sinop 76. sırada yer almaktadır. (Veriler TÜİK'ten alınmış olup, hesaplamalar tarafımca gerçekleştirilmiştir.)

Ocak-Ağustos dönemi itibariyle kapanan firma sayısının nüfusa oranında ise Sinop Türkiye ortalamasına göre daha iyi konumdadır. Bu açıdan her 3.394 kişide bir firmanın kapandığı Türkiye ortalamasına göre Sinop’ta bu oran her 6.598 kişide bir firma olarak belirlenmektedir. Bu açıdan Sinop Türkiye genelinde 30. sırada olup, Çankırı 27. ve Kastamonu 51. sıradadır. (Veriler TÜİK'ten alınmış olup, hesaplamalar tarafımca gerçekleştirilmiştir.)

TOBB’dan alınan verilere göre yeni kurulan şirketlerin sermayeleri incelendiğinde Sinop’ta ilk 8 ay sonunda 20 şirketin kurulduğu ve bu şirketlerin toplam sermayesinin 2,17 milyon TL olduğu görülmektedir. Kastamonu 14,6 milyon TL ile 51, Çankırı ise 9,05 milyon TL ile 65 sırada yer almaktadır. Ülke genelinde ise kurulan 44.775 şirketin toplam 8,45 milyar TL değerinde sermayeye sahiptir. Çankırı ve Kastamonu illeri kurulan şirketlerin sermaye büyüklükleri bakımından Türkiye ortalamasına göre oldukça iyi konumda olurken, Sinop ilinin son sıralarda kaldığı görülmektedir. (Veriler TOBB'dan alınmış olup, hesaplamalar tarafımca gerçekleştirilmiştir.)

Yatırım Teşvik Belgesi Performansı (Ocak-Ağustos, 2015)

2014 yılında Sinop ilinde planlanan yatırımlara ilişkin olarak hazırlanan yatırım teşvik belgesi sayısında yaşanan düşüş 2015 yılında da devam etmektedir. 2015 yılı Ocak-Ağustos döneminde Sinop ilinde toplam 4 adet yatırım teşvik belgesi hazırlanmıştır.

2014 yılının ilk 8 ayında çıkarılan toplam 5 teşvik belgesi için 154 kişilik istihdam öngörülürken, 2015 yılında ise 4 teşvik belgesinde toplam 78 kişilik istihdam hazırlanan belgelerde beyan edilmektedir.

Yıl içerisinde gerçekleştirilmesi planlanan madencilik yatırımından ötürü 2015 yılı Ocak-Ağustos döneminde hazırlanan teşvik belgelerinde beyan edilen sabit yatırım tutarı 26,1 milyon TL olup, geçen yıla göre %98 artış yaşanmaktadır.

Konut Satış Performansı (Ocak-Ağustos, 2015) 

2015 yılındaki konut satışları ilk 8 ay sonunda son iki yıla kıyasla daha yüksek oranda seyretmeye devam etmektedir. TÜİK’ten alınan verilere göre, Sinop ilinde 2015 yılı başından itibaren hızla artan konut satışları Ağustos ayında 338 konut satışı ile bu yılki en yüksek rakamına ulaşmış, Sinop ilinin son yıllardaki en yüksek konut satışına ulaştığı 2014 yıllı Temmuz ayına (346 konut) yaklaştığı görülmektedir. 2015 yılı performansının artış trendinde devam etmesi durumunda Sinop ilinde son yılların en çok konut satışının gerçekleştirildiği yıl olması beklenebilir.

What's happening in Black Sea? - August, 2015

Bulgaria

• Bulgarian government officials seek to attract Azerbaijani investors in energy sector. The Greece-Bulgaria Interconnector is currently a gas pipeline project which will allow Bulgaria to receive Azerbaijani gas, mostly from the second stage of development of Azerbaijan’s Shah Deniz gas and condensate field. According to the Azerbaijan State Statistics Committee, the trade between the two countries reached to $124.596 million in 2014.
• Bozhidar Lukarski, Bulgarian Economy Minister, has mentioned that foreign direct investments in the first half of 2015 amounted to € 799 million, GDP growth reached to 2.2%, much better than EU average of 1.6%. The minister believes Chinese, Swedish and German firms are already in touch with Bulgarian officials to move their production to the country.
• Bulgarian National Bank announced that the country attracted € 178 million in June, 40% more than the same month in 2014.
• EU statistics agency Eurostat confirmed that the unemployment rate in Bulgaria fell by 1.5% compared to 2014 Q2, to a rate of 9.9%. 
• Bulgarian Central Bank (BCB) expects economic growth at 1.4% in 2015, higher compared to European Commission (EC) and International Monetary Fund (IMF) expectations at 1.0% and 1.2%, respectively. BCB anticipates Bulgarian inflation as between -1.0% and -0.1% for Q3, -0.8% and 0.4% for Q4 in 2015.
• Economy Minister Lukarski announced that Multivac, Germany-based market leader in packaging solutions, will invest € 15 million in Bulgaria. The Company has already a facility employing 35 people in Bulgaria. 

Georgia

• Georgian Finance Ministry announced Georgian external debt as $ 4.15 billion. The country has 17 bilateral creditors owing $ 704 million.
• Georgian National Statistics Department published the foreign direct investments data for 2014. Georgia attracted $1,758 million worth of FDIs in 2014 by 87% increase compared to 2013. The top originator countries for investments were Netherlands with 21%, Azerbaijan 19% and China 12%. 
• The Department also mentioned that the country’s economy slowed to 2.6% in first half of 2015, suffering the side effects of a plunge in Russian rouble. According to the data from the Department, Georgian economy slowed every single month in 2015 compared to previous year.
• Georgian Ministry of Agriculture expressed that compared to 2014, the amount of Georgian agricultural products exported to European Union (EU) and the United States (US) is increasing by 84% and 21%, respectively. In the first seven months of 2015, Georgian exports to US amounted to $ 3.48 million and EU to $ 100.5 million. The country’s leading exports are wine and spirits, hazelnuts and mineral waters.  
• The Asian Development Bank confirmed a $ 20 million loan to stem coastal erosion around the Black Sea tourist destination of Batumi, Georgia. The Bank has been supporting Georgia since 2007 with a total of $ 1.6 billion. 
• Georgian government is planning to install wind farms for 2016-2019 period with a total capacity reaching 1.45 GW. Georgia has already signed a memorandum of understanding with Energy Windpower, Turkish developer, in May 2014 to invest up to $ 1.4 billion to construct 1.5 GW of wind farms.

Greece

• Greece’s statistics company mentioned that the country’s economy grew 0.9% in Q2 compared to Q1 of 2015.
• According to a survey done by Gallup, an American poll research company, the majority of Greeks (62%) do not wish to support the US’ and EU’s sanctions against Russia. Also, the survey showed that Greeks believe that sanctions affected negatively on the country’s economy. 

Romania

• Romanian Economy Ministry expressed that the country is planning to start building helicopter factory in 2015, should the legal procedure will be met on time. In September 2014, the former Economy Minister Constantin Nita and the Airbus Helicopters president Guillaume Faury signed a memorandum on the Super Puma MK 1 project.
• Garanti Bank, a Turkish group and local lender in Romania, revised Romania’s GDP growth to 3% for 2015, and 3.5% for 2016. 
• Romanian National Statistics Institute (INS) expressed that the country’s GDP increased by 3.7% in the first half of 2015 compared to the same period in 2014. 
• Austrian Erste Group, the owner of Romanian lender Banca Comerciala Romania (BCR), revised its estimations on private consumption growth in Romania to 4.5% from 3.6 for 2015. The Group has warned that this could lead economy overheating risks in the country. 
• The European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) will finance two public projects covering country’s waste management system improvements and supplying water and wastewater services with € 11.6 million to make 780.000 people total in the region benefit. The EBRD has invested over € 7 billion in Romania to date.
• Romania’s Agency for the Funding of Rural Investment (AFIR) has received 1.400 projects within 2014-2020 National Rural Development Programme’s framework, which is funded by EU with a total worth of € 9.5 billion for 2014-2020. Romania is currently aiming to install young farmers all over the country. 
• According to Romanian Insider News, South African investment fund NEPI has bought Iris Shopping Center in Bucharest from German group Aberdeen Asset Management for € 86 million. NEPI has purchased Promenada mall in northern Bucharest for another € 148 million and currently plans to develop two shopping centers as Mega Mall and Vulcan Value Center in the country. 
• British mining company Vast Resources announced to plan investing $ 4 million in two mines in Suceava and Baia Mare mines, in northern Romania. The company has already bought 50.1% stake in Manaila mine from Sinarom Mining Group. 

Russia

• Russian Statistics Agency reported that Russia’s economy shrank by 4.6% in Q2 of 2015, which is the worst performance since 2009. The country’s economy hit terribly by the eroding the value of the ruble and also the sanctions done by EU and US against the country.
• The Central Bank of Russia (CBR) has lowered the key interest rate from 11.5% to 11.0%, which is the fifth consecutive cut in 2015. CBR expected GDP to decrease in Q2 of 2015 and expressed that major macroeconomic indicators showed Russian economy cooling. CBR estimates the annual inflation will be lower than 7% in July, 2016 and reach 4% target in 2017.
• According to Russia’s Economic Development Ministry, the country’s GDP dropped by 3.6% for January-July period, compared to the same period in 2014. The ministry also revised Russia’s GDP decline to 3.3% from 2.8%. 

Turkey

• According to Bloomberg, record lira weakness a political uncertainty leaving the country without a government affect Turkish economy deeply. Currently, Moody’s rates Turkey at its lowest investment grade with a negative outlook. Standard & Poor’s rates the country at its highest junk level. The net outflows from Turkish debt reach reached the record level in the last 10 years. 
• The Central Bank of Republic of Turkey (CBRT) announced that the country’s current account deficit was $ 3.36 billion in June, much better compared to June of 2014 ($ 4.93 billion). 
• Turkish Statistical Institute (TurkStat) expressed that Turkey’s annual inflation rate decreased to 6.81%, below 7% as the first time in 26 months. 
• EBRD is planning to make record equity investments in Turkey this year with a worth of € 400 million, including purchasing stakes in Borsa Istanbul. The Bank has already invested $ 800 million in 17 projects for the first half of 2015. 
• The rating agency Moody’s mentioned that elections in Turkey due to November will be likely to damage the country’s economy. Moody’s warned that Turkish Lira recorded its lowest against dollar by losing 24% of its value in 2015. 
• Anadolu Agency declared that foreign direct investments in Turkey reached $ 6.3 billion in the first half of 2015 by 9.6% decrease compared to the same period in the last year. Around 40% of total FDIs came from EU member countries while 38% from Asia. 
• According to Bloomberg, Turkish companies’ foreign exchange short position reached to $ 180 billion for the period of January – May due to the currency volatility. 
• Bloomberg also declared that CBRT could not achieve the inflation target which was set as 6.9% for a fifth year. It is expected that the currency depreciation causes a negative impact on the cost of goods. 

Ukraine

• EU Delegation to Ukraine has declared that EU has confirmed € 8.55 million to improve border management in the country. 
• IMF approved $ 1.7 billion loan to help the sustainability of the country’s debt. IMF also mentioned that Ukraine needs $ 15.3 billion in order to overcome economic and political difficulties.
• Ukrainian Central Bank has reduced the country’s main interest rate by 27%. 
• The World Bank (WB) agreed $ 500 million loan to Ukraine in order to help the country’s structural and macroeconomic reforms. Ukrainian economy has dropped 6.8% in 2014, and is forecasted to have a deeper recession with 9.5% decrease in 2015.
• Ukrainian Economy Ministry expressed that the country’s GDP dropped by 16% for the period of January – July. According to the Ministry officials, economy is expected to grow by 2% in 2016 with further increases by 3-4% in 2017 – 2019 period. 

Sinop Ekonomi Verileri-Temmuz, 2015

Dış Ticaret Genel Görünüm (Ocak-Temmuz, 2015)

Türkiye İstatistik Kurumu’ndan (TÜİK) alınan verilere göre, Sinop ilinin Ocak-Temmuz ayı dış ticaret verileri değerlendirildiğinde, son dönemde hızla yükselen döviz kuruna rağmen ihracat rakamlarında düşüş devam etmektedir. Temmuz ayı sonunda ihracatta %20’lik azalma, ithalatta ise 2 kat artma yaşanmıştır. Sinop’un toplam dış ticaret hacmi ise 2014 yılı Temmuz ayına kıyasla aynı seviyede kalmaktadır. 

Su ürünleri sektöründe yaz dönemi ve sonrasında ihracatta hareketlenme beklenmekte olup, bu beklenti 2015 yılı rakamlarına da yansımaktadır. Sektör, Ocak-Temmuz dönemi itibariyle ihracat lideri konumunda, makine ve aksamları ile birlikte adi metallerden eşya ihracatı ikinci ve üçüncü sırada yer almaktadır. İthalatta ise bu yıl hayvan yemi ithalatında büyük dikkat çeken bir artış görülmekte, geçen yıla kıyasla yaklaşık 4 kat artış yaşanmaktadır. Çin’den ithal edilen makine ve aksamları ikinci sırada, bu yıl ilk kez ithalatı başlanan alüminyum eşya ise 3. sıradadır. 
Dış ticaretin ülke bazlı değerlendirmelerinde ise deniz salyangozu ihracatı gerçekleştirilen Güney Kore’nin ilk sırada yer aldığı, daha çok metal eşya ihraç edilen Almanya’nın ikinci ve Sinop’tan tekstil ve gıda ürünleri ithal eden Azerbaycan’ın üçüncü sırada yer olduğu görülmektedir. İthalatta ise hayvan yemi ithal edilen Gürcistan bu alanda lider konumundadır. 2015 yılı Ocak-Temmuz dönemi incelendiğinde, hem ihracat hem de ithalatta ilk 3’te yer alan Azerbaycan ile Sinop ili arasında dış ticarette oldukça sıkı bağların olduğu anlaşılmaktadır.
2014 yılında Sinop ilinde en fazla ihracat gerçekleştirilen sektör olan örme giyimde bu yılın ilk 7 ayında %75’lik düşüş görülmektedir. Bu düşüşteki en önemli sebepler arasında üretimin iç piyasada değerlendirilmesi ve önemli ihracatçı firmaların merkezi kayıtlarını İstanbul’a taşıması olarak yer almaktadır. Rusya ve Ukrayna’da devam eden siyasi gerginlik ise yaş meyve ve sebze ihracatını olumsuz etkilemeye devam etmekte, Ocak-Temmuz dönemi sonunda geçen yıla kıyasla ihracat piyasasının %60 erimesine neden olmaktadır. Geçen yıl Sinop iline ithal edilen en önemli ürün olan çinkonun bu yıl talep edilmemesi ise dikkat çekmektedir. 
Tekstil sektöründe ihracatın azalması 2015 yılında Almanya ve İngiltere’ye gerçekleştirilen ihracatta düşüş yaşanmasına sebep olmaktadır. İlk 7 ay sonundaki iki ülkeye ihracatın sırasıyla %50 ve %65 erimesi tekstil sektöründeki ihracat verileri ile doğrudan orantılıdır. 2014 yılında çinko ithalatı sağlanan Kazakistan’dan bu yıl çinko alımının yerine alüminyumun alındığı tahmin edilmektedir. Halihazırda Rusya’dan herhangi bir ithalatın gerçekleştirilmemesi bu ülke ile Sinop arasındaki dış ticaretin neredeyse durma noktasında olduğunu da göstermektedir. 

Dış Ticaret Performansı (Ocak – Temmuz, 2013-2015)
Özellikle yaz dönemi ile birlikte Sinop ilinde hızlanan ihracatına yönelik faaliyetlerin son iki yıla kıyasla daha yavaş kaldığı görülmektedir. Ocak-Temmuz dönemi içerisinde Temmuz ayı Sinop ilinin ihracatta en yüksek değere ulaştığı ay olsa da, toplamda %20 azalma olması engellenememektedir. Ağustos-Aralık dönemi su ürünleri ve yaş meyve-sebze ihracatının yoğun gerçekleştirildiği dönem olduğundan, 2015 yılının ihracat rakamlarının bir anlamda belirleyicisi olması beklenmektedir. 

2015 yılının ilk 7 ayında Sinop ilinde ihracata göre ithalatta daha pozitif bir gelişme görülmektedir. Son iki yılın aynı dönemleri ile karşılaştırıldığında ithalatta 2 kat artış yaşanmaktadır. Hayvan yemi ithalatının hızla artması yıl genelinde Sinop iline ithalatın büyümesine sebep olmaktadır. Bu alanda Gürcistan ve Azerbaycan gibi yeni pazarların ortaya çıkması da Sinop ilinin yeni dış ticaret partnerleri oluşturması adına önemlidir. 

Açılan Kapanan Firma Performansı (Ocak – Temmuz, 2013-2015)

TOBB’dan alınan verilere göre, 2015 yılı Ocak-Temmuz döneminde toplam 51 yeni işletme (şahıs ve limited) kurulmuş olup, açılan işletme sayısında 2014 ilk yarısına göre %28 düşüş görülmektedir. 

Kapanan firma sayısında ise 2014 yılı ilk yarısına kıyasla %10 artış ile ilk 7 ay sonunda 28 firmanın kapandığı görülmektedir. Her ne kadar son 2013 ve 2014 yıllarına göre daha fazla işletmenin kapandığı görülse de, Sinop ili rakamları Türkiye ortalamasının oldukça altındadır.

Türkiye’de açılan ve kapanan firmaları incelerken, ilin nüfus yoğunluğu ve girişimciliğin bu nüfusa göre kıyaslanmasının da göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Kurulan işletme sayısı nüfusa oranla incelendiğinde Sinop’ta 2015 yılının ilk yarısında her 4.010 kişiye 1 firma kurulmuş olup 1.112 olan Türkiye ortalamasının oldukça altındadır. Bu alanda İstanbul 1. sırada yer alırken, TR82 Bölgesi’nde yer alan Çankırı 51, Kastamonu 56 ve Sinop 76. sırada yer almaktadır.

Ocak-Temmuz dönemi itibariyle kapanan firma sayısının nüfusa oranında ise Sinop Türkiye ortalamasına göre daha iyi konumdadır. Bu açıdan her 3.724 kişide bir firmanın kapandığı Türkiye ortalamasına göre Sinop’ta bu oran her 6.598 kişide bir firma olarak belirlenmektedir. Bu açıdan Sinop Türkiye genelinde 35. sırada olup, Çankırı 23. ve Kastamonu 52. sıradadır. 

TOBB’dan alınan verilere göre yeni kurulan şirketlerin sermayeleri incelendiğinde Sinop’ta ilk 7 ay sonunda 17 şirketin kurulduğu ve bu şirketlerin toplam sermayesinin 1,46 milyon TL olduğu görülmektedir. Kastamonu 14 milyon TL ile 53 Çankırı 7,6 milyon TL ile 69 sırada yer almaktadır. Ülke genelinde ise kurulan 39.795 şirketin toplam 7,5 milyar TL değerinde sermayeye sahiptir. Bu noktada TR82 Bölgesi’nde yer alan illerde kurulan şirketlerin sermaye büyüklüklerinin diğer illere kıyasla oldukça geride kaldığı görülmektedir. 

Yatırım Teşvik Belgesi Performansı (Ocak – Temmuz, 2015)

2014 yılında Sinop ilinde planlanan yatırımlara ilişkin olarak hazırlanan yatırım teşvik belgesi sayısında yaşanan düşüş 2015 ilk yarısında da devam etmektedir. 2015 yılı Ocak-Temmuz döneminde Sinop ilinde toplam 4 adet yatırım teşvik belgesi hazırlanmıştır.

2014 yılının ilk 7 ayında çıkarılan toplam 5 teşvik belgesi için 154 kişilik istihdam öngörülürken, 2015 yılında ise 4 teşvik belgesinde toplam 78 kişilik istihdam hazırlanan belgelerde beyan edilmektedir. 

Yıl içerisinde gerçekleştirilmesi planlanan madencilik yatırımından ötürü 2015 yılı ilk yarısında hazırlanan teşvik belgelerinde beyan edilen sabit yatırım tutarı 26,1 milyon TL olup, geçen yıla göre %98 artış yaşanmaktadır. 

*2014 yılı Ekim ayındaki 85 milyon TL tutarındaki elektrik yatırımı grafikte yer almaktadır. 

Konut Satış Performansı (Ocak – Temmuz, 2015)

2015 yılındaki konut satışları ilk 7 ay sonunda son iki yıla kıyasla daha yüksek oranda seyretmeye devam etmektedir. TÜİK’ten alınan verilere göre, Sinop ilinde 2015 yılı başından itibaren hızla artan konut satışları Temmuz ayında 290 konut satışı ile bu yılki en yüksek rakamına ulaşmış, bu rakam 2013 ve 2014 yıllarındaki Temmuz ayı rakamlarına kıyasla daha yüksek olduğu görülmektedir. Artış hızının devam etmesi durumunda gelecek ay Sinop ilinde tüm zamanların en yüksek aylık konut satış rakamına ulaşılması beklenebilir.